9.09.2013r. (aktualizacja)

Trudności wynikające z zarzadzania ryzykiem w organizacji mają kilka źródeł. Podstawowym źródłem trudności jest narastająca moda na zarządzanie ryzykiem. Po zachłyśnięciu się zarządzaniem procesowym, zarządzaniem przez cele, systemami zarządzania opartymi na międzynarodowych standardach ISO i zarządzaniem projektami, zarządzający organizacjami upatrują w systemach zarządzania ryzykiem panaceum na wszystkie problemy organizacji.

Podejście to jest o tyle błędne, że bez właściwie opracowanej i wdrożonej strategii przedsiębiorstwa przekładającej się na realizowane procesy, delegację zadań oraz właściwe zaangażowanie zasobów organizacji, zarządzanie ryzykiem jest praktycznie niemożliwe, a na pewno nie przyniesie organizacji pożądanych korzyści.

Zarządzanie ryzykiem jest uzupełnieniem narzędzi zarządczych w organizacji, a nie modnym zamiennikiem. Tylko pełne i adekwatne do potrzeb wykorzystanie instrumentów zarządzania zagwarantuje sukces organizacji.

Brak właściwej strategii, efektywnych procesów funkcjonowania, zarządzania projektami stanowi źródło kolejnych trudności. W jaki sposób zarządzać ryzykiem jeżeli nie wiemy, co jest celem naszego działania, jak realizujemy nasze działania, jakie zasoby stanowią najistotniejszą wartość naszej organizacji. Dopóki nie zidentyfikujemy tego co dla nas najważniejsze, zarządzanie ryzykiem będzie swoistym „kwiatkiem do kożucha”, a identyfikowane ryzyka nie będą odzwierciedlać rzeczywistych szans i zagrożeń dla naszej organizacji.

Zarządzanie ryzykiem musi być wpisane w organizację, jej strategię, procesy, kulturę i strukturę. Musi opierać się na właściwych przesłankach, zagrożeniach i podatnościach oraz wskazywać właściwe kierunki poprawy.

Kolejne źródło trudności w zarządzaniu ryzykiem wiążę się z abstrakcyjnością pojęcia „ryzyko”, z trudnością zdefiniowania tego, czym jest ryzyko. Ryzyko oznacza miarę/ocenę zagrożenia, czy niebezpieczeństwa, wynikającego albo z prawdopodobnych zdarzeń od nas niezależnych, albo z możliwych konsekwencji podjęcia decyzji. Ryzyko jest wskaźnikiem stanu lub zdarzenia które może prowadzić do strat lub szans. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat/szans które może spowodować.

Gdy uda nam się nie popełnić dwóch pierwszych błędów, czyli będziemy świadomi dokąd zmierzamy oraz będziemy doskonale wiedzieć w jaki sposób i przy użyciu jakich środków będziemy realizować nasze działania, w dość prosty sposób odpowiemy sobie na pytania, co może pójść nie tak, lub co może nam ułatwić funkcjonowanie.

Zarządzanie ryzykiem to system metod i działań zmierzających do obniżenia stopnia oddziaływania ryzyka na funkcjonowanie organizacji i do podejmowania w tym celu optymalnych decyzji. Nie jest to jednorazowa akcja identyfikacji zagrożeń i ryzyka, lecz proces, w który powinniśmy angażować możliwie liczną grupę naszych pracowników, a już na pewno menadżerów.

Częstym błędem w zakresie zarządzania ryzykiem w organizacji jest ścisły podział na ryzyka: operacyjne, bezpieczeństwa informacji, ciągłości działania, typowo finansowe, BHP, środowiskowe i inne. Kilka różnych zespołów analizuje, ocenia i zazwyczaj się ze sobą nie komunikuje. Każdy na własną rękę odpytuje tych samych pracowników o ryzyka, zagrożenia, prawdopodobieństwa, ale za każdym razem w innym kontekście. Co mniej zabawne często otrzymując różne wyniki i wyciągając inne wnioski. Przecież zarządzanie ryzykiem ma służyć realizacji strategii, czyli celów organizacji na poszczególnych poziomach zarządzania.

Czy taki model można nazwać systemem zarządzania ryzykiem? System to elementy powiązane, realizujące funkcje nadrzędną, a nie chaotyczny zbiór indywidualnych analiz, z dedykowanymi metodami i nieporównywalnymi wynikami. Efektywne wykorzystanie danych, umożliwi bardzo dogłębną analizę zagrożeń dla realizacji celów. Warto wykorzystać sprawdzone metody zarządzania ryzykiem i wykorzystywać wiedzę pracowników. Każdy z nas realizując jakiekolwiek działania, podświadomie zastanawia się, co może pójść nie tak i jakie środki zastosować, aby minimalizować wystąpienie niepożądanych zdarzeń lub ich skutków.

Można mnożyć trudności z zarządzaniem ryzykiem takie jak: brak sformalizowanej metody analizy ryzyka, brak zaangażowania pracowników i menadżerów, nie posiłkowanie się analizą ryzyka w podejmowaniu decyzji i wiele innych, ale może lepiej w tym momencie wskazać w jaki sposób skutecznie i efektywnie wdrożyć i utrzymywać System Zarządzania Ryzykiem.

część 2  (metody zarządzania ryzykiem) >>